Stanisław Tym
Urodził się w Małkini, w lipcu… właściwie w drugiej połowie lipca 1937 roku. Studiował chemię na Politechnice Warszawskiej, przetwórstwo w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego oraz aktorstwo w warszawskiej PWST. Żadnego z tych kierunków nie ukończył, ale w roku 1960 związał się ze Studenckim Teatrem Satyryków, którego był aktorem i reżyserem, a w latach 1963–64 dyrektorem. W roku 1964 zdał egzamin eksternistyczny ze sztuki aktorskiej. Współpracował z wieloma kabaretami, takimi jak: Dudek, Owca, Lopek i Wagabunda. Napisał wtedy wiele tekstów, m. in. Ucz się Jasiu, czyli wężykiem, wężykiem, który to skecz w wykonaniu Jana Kobuszewskiego, Wiesława Gołasa i Wiesława Michnikowskiego znany jest do dziś. Od tego czasu Stanisław Tym związał się ze sceną zawodowo. Nie tylko jako aktor, ale również reżyser i autor sztuk teatralnych (m. in. Rozmowy przy wycinaniu lasu). W latach 1984–1986 był dyrektorem Teatru Dramatycznego w Elblągu. Na ekranie po raz pierwszy pojawił się w roku 1959 w epizodach. W roku 1974 rozpoczął współpracę ze Stanisławem Bareją w filmie Nie ma róży bez ognia, gdzie zagrał Zenka. Niedługo potem stał się jednym z najpopularniejszych aktorów komediowych czasów PRL-u, za sprawą roli kaowca w Rejsie Marka Piwowskiego. Sam film zyskał miano obrazoburczego, oryginalnego i kultowego. Później przyszły jeszcze role w Misiu i Rozmowach kontrolowanych – komediach, które wciąż nie straciły na świeżości i obecnie bawią trzecie pokolenie widzów. Aktualnie Stanisław Tym wciąż występuje na scenie i na ekranie. Bardzo często pojawia się w kabaretonach (Opole, Mrągowo, Lidzbark Warmiński), benefisach i filmach (Baśń o ludziach stąd). Ostatnio podjął się reżyserii nawiązującej do Barei komedii Ryś, która podbiła serca widzów w całym kraju i otrzymała wiele prestiżowych nagród. W 2005 roku ukazała się książka zawierająca jego najlepsze teksty i rysunki, Mamuta tu mam.
Filmografia (wybrane):
1960 – Nikt nie woła
1961 – Kwiecień
1965 – Pingwin
1965 – Walkower
1966 – Bariera
1967 – Paryż – Warszawa bez wizy
1970 – Dziura w Ziemi
1970 – Rejs
1971 – Przygody psa Cywila
1974 – Nie ma róży bez ognia
1975 – Niespotykanie spokojny człowiek
1976 – Smuga cienia
1978 – Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz?
1981 – Miś
1981 – Wojna światów – Następne stulecie
1991 – Rozmowy kontrolowane
1993 – Uprowadzenie Agaty
1999 – Czy można się przysiąść
2003 – Baśń o ludziach stąd
2007 – Ryś
2007-2009 – Tylko miłość
2008 – Niania
2013 – Lekarze
Nagrody:
- 1992 – nagroda za najlepszy scenariusz do filmu „Rozmowy kontrolowane” – FPFF Gdynia
- 1998 – podczas III Festiwalu Gwiazd w Międzyzdrojach odcisnął dłoń na Promenadzie Gwiazd
- 1998 – Nagroda „Kisiela” dla najlepszego publicysty
- 2000 – „Eryk ’99”
- 2002 – nagroda przyznawana przez program telewizyjny Pegaz – za poczucie humoru i przenikliwość umysłu
- 2004 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
- 2005 – nagroda na Festiwalu Dobrego Humoru w Gdańsku za całokształt twórczości
- 2007 – Nagroda Honorowa XIV Ogólnopolskiego Festiwalu Sztuki Filmowej „Prowincjonalia” we Wrześni
- 2007 – Nagroda Honorowa na 5. Festiwalu Filmów Komediowych i Niezależnych „Barejada” w Jeleniej Górze (za „kontynuację nieśmiertelnego dzieła mistrza Stanisława Barei, film „Ryś”, kontynuację przygód legendarnego Ryszarda Ochódzkiego, prezesa klubu sportowego „Tęcza”)
Najpopularniejszy numer:
Góral
Kultowe cytaty:
„Znamy się mało…więc może ja bym powiedział parę słów o sobie…” [Rejs]
„Piją taką rudą wódę na myszach” [Miś]
„Zmiany, zmiany, zmiany…” [Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz]
Ciekawostki:
Stanisław Tym znany jest także jako pasażer Stanisław Paluch, prezes Ochódzki, kaowiec, Zenek, Tadeusz Dudała, Andrzej Kill oraz Ryś. A wszystkie Ryśki to fajne chłopaki…